“Een traditionele beheersmatige organisatie voldoet niet meer in de huidige wereld omdat zij niet de flexibiliteit heeft om op de veranderende omgeving in te spelen.”
Peter Senge (The Fifth Discipline. The art and practise of the learning organization)
Een lerende organisatie is in staat om snel op veranderingen in te spelen door scholing, ontwikkeling en initiatief te stimuleren. Willen wij de leerlingen blijven bereiken in een wereld van sociale media, waar kennis voor het oprapen ligt op het internet, dan zullen wij die leerling actief moeten betrekken bij het leren. De tijd van zendende docenten is voorbij. Elke willekeurige leerling die half in slaap viel tijdens een les zal kunnen uitleggen waar hij dezelfde kennis kan vinden, korter en meer to-the-point aangeboden, vaak ondersteund met inspirerend visueel materiaal. Geen docent is opgewassen tegen het internet.
De meeste leerlingen vinden school tijdverspilling, een gedwongen noodzakelijk kwaad. Doordrongen van de meestal goede bedoelingen van de volwassenen om hen heen vinden ze (met moeite) bereidheid om het spel mee te spelen met gezonde tegenzin.
Leerteams kunnen hier verandering in brengen. Ze helpen leerlingen om verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leerproces. Ze kunnen gaan inzien dat het leren op een school niet enkel over losse vakken gaat. Maar dat centraal staat dat je een mens bent die leert om zijn of haar weg te vinden in een steeds sneller veranderende wereld. In de leerteams krijg je helder waarom je naar school gaat en waarom het fijn is om dingen te leren.
Wellicht zien jullie in jouw eigen school nog andere problemen en speerpunten waar jullie aan willen werken. Meestal kunnen die ook worden meegenomen in met werken met leerteams. Het is vanaf de start een cadeau voor de school en iedereen individueel.
Waarschijnlijk zitten jullie vol met vragen. Hoe zou werken met leerteams er uit kunnen gaan zien op onze school? Hoe beginnen we met zoiets? Wat is daar voor nodig? Graag komen wij, Shrinath van Praag en mijn collega’s van teaching Pro’s een keer langs om, geheel vrijblijvend, samen te brainstormen hierover. Samen bedenken we een vorm die jullie school past. We kijken naar een mogelijk stappenplan. Samen schetsen we maatwerk voor jullie school. En dan, als de droom helder is en er voldoende draagvlak blijkt te zijn, bouwen we samen aan de school die klaar is voor de toekomst. Een flexibele, lerende organisatie, waar leren weer leuk is en waar mensen zich met elkaar verbonden weten.
Wij hebben de passie en de knowhow om jullie bij deze transformatie te helpen. Alle ondersteuning is er op gericht om jullie zo snel mogelijk capabel te maken om zelf met de leerteams te werken. Hopelijk tot snel.
Inhoudelijk kun je met leergroepen veel kanten op. Het is een plek waar leerlingen terecht kunnen met hun individuele leervragen. Waar ze dan met hun peers antwoorden op kunnen vinden. Dit kan heel praktisch zijn, denk aan: Hoe kan ik meer discipline krijgen voor het leren van mijn toets? Of Ik wil de naamvallen van Duits begrijpen. Als school wil je dat er een digitale plek is waar leerlingen antwoorden kunnen vinden op hun vragen. Waar docenten hun belangrijke theorie en kennis kunnen delen, waar de leerlingen lekker kunnen zoeken met elkaar naar de antwoorden op hun persoonlijke vragen. Daarbij leren ze dat ze ook informatie kunnen zoeken op het internet en hebben ze een plek waar ze die info met elkaar kunnen delen. Dit kan simpel zijn, een gedeelde Google Docs space voor elke leergroep bijvoorbeeld, voldoet. Eventueel gekoppeld aan een whatsappgroepje om snel info met elkaar te kunnen delen. Als docenten zelf eenmaal snappen hoe het werkt, kunnen ze leerlingen helpen met het helder krijgen van leervragen die betrekking hebben op hun vakgebied.
Daarbij kun je de leergroepen inzetten om kennis, informatie en vaardigheden te verwerven die je als school wel van belang vindt maar die wat minder makkelijk in te delen zijn in de vaklessen. Je kunt hiervoor als school maatwerk creëren. Je kunt leerlijnen uitstippelen en thema’s aan bod laten komen. Je kunt bijvoorbeeld, leerlingen om de beurt als begeleider van de groep laten functioneren. Met de hulp van een studiewijzer kunnen zij die bijeenkomst dan introduceren met wat theorie over een bepaald thema, waarna er met die theorie geoefend kan worden. Voorbeeld: leerling legt uit wat feedback geven is en daarna gaan ze in rollenspel met elkaar oefenen. Zo kunnen ze vaardigheden trainen en kennis opdoen zonder docenten.
Wij kunnen scholen helpen om zulke leerlijnen uit te stippelen, te voorzien van studiewijzers met theorie en oefeningen die genoeg handvatten bieden voor leergroepen om zelf aan de slag te kunnen. Mentoren zouden kunnen rouleren tussen de groepen van hun klas als extra ondersteuning.
| Periode | Leerlijn | Theorie en vaardigheden |
| Jaar 1. 1e helft | Gespreksvaardigheden | Dialoogtechniek Goede vragen kunnen stellen Hulp vragen Interpreteren LSD, luisteren, samenvatten, doorvragen Metacommunicatie Observeren |
| Jaar 1. 2e helft | Samenwerken | Feedback geven/ontvangen Laten inspireren Omgaan met conflicten Omgaan met diversiteit Vergaderen Werken in teams |
| Jaar 2. 1e helft | Creatief denken | Kritisch kijken/denken/aannames Brainstormen Creatief zijn Denken in oplossingen/mogelijkheden Durven experimenteren Open staan voor nieuwe technieken Toekomstgericht kijken Zelf een visie kunnen bedenken |
| Jaar 2. 2e helft | Presenteren | Personal branding Presenteren Overtuigen Omgaan met bezwaren Mening vormen Argumenteren |
| Jaar 3. 1e helft | Ondernemen | Communiceren met de klant (Doelgroepgericht) inleven Gedragsbeïnvloeding Jezelf verkopen Keuzes verantwoorden Kill your darlings/kiezen Marktgericht denken Netwerken |
| Jaar 3. 2e helft | Persoonlijk Leiderschap | Afstand nemen/overzicht houden Assertiviteit/trouw aan jezelf zijn Nee zeggen Fouten leren/durven maken Gedachten onderzoek Lef hebben/zelf de wereld ingaan Leren kijken Omgaan met infostress Mediteren/energisers Omgaan met onzekerheid Procesmatig werken/orde scheppen/plannen Reflecteren Veerkracht tonen/kunnen relativeren Doorzetten Vertrouwen ontwikkelen |
| Enz. | Enz. | Enz. |